Zie jij ook door de bitten het bos niet meer? Er zijn vandaag de dag zoveel bitten op de markt, dat wij ons serieus afvragen: Waarom?
De diverse instructeurs waar ik in mijn leven les van heb gehad, waren het eigenlijk allemaal unaniem met elkaar eens: leer nou maar eerst eens met een gewoon bit rijden…
Wat is een gewoon bit?
Onder gewone bitten (ook wel trensen genoemd) verstaan wij bij Atorka, de bustrens, de watertrens en de D-trens. Verder zijn er enkel-gebroken bitten en dubbel-gebroken bitten.
De Bustrens
De bustrens heeft ringen die niet los kunnen bewegen ten opzichte het gedeelte wat het paard in de mond draagt. Er zit natuurlijk wel wat beweging in, maar uitsluitend als een scharnier.
Hierdoor werkt de hulp directer in en ligt het bit relatief stil in de mond. Als de ruiter de teugels oppakt, voelt het paard direct deze beweging in zijn mond; de bustrens biedt direct contact en stabiliteit in de mond
Toepassing: Heeft jouw paard stabiliteit nodig? Kies dan een bustrens.
Met een bustrens geef je jouw paard namelijk veel vertrouwen in een bit. Bij jonge paarden wordt de bustrens ook aangeraden, want die zijn vaak nog onzeker in hun draaicapaciteiten en acceptatie van het contact.
Krijgt je paard snel wondjes in de mond of rommelt het veel? Dan is de bustrens ook zeer geschikt.
De Watertrens
Bij een watertrens lopen de ringen ‘los’ door het mondgedeelte. Hierdoor is een watertrens beweeglijker dan een bus- of D-trens.
De tong kan, doordat het bit draait in de ringen, makkelijker bewegen en kan daardoor lastiger tegen het bit duwen aandrukken, omdat het paard geen vast steunpunt heeft.
Om de mondhoeken van de paarden te beschermen, kun je gebruik maken van rubberen bitringen.
De watertrens is geschikt voor paarden die leunen op een bit met vaste ringen. Heb je als ruiter nog moeite om met een stabiele hand te rijden? Ook dan raden we aan om voor een watertrens te kiezen. De hulpen van de ruiter(hand) komen bij een watertrens iets minder direct ‘binnen’.
De D-trens
Een D-trens ligt stiller en stabieler in de paardenmond dan een een bustrens. Dit omdat de D-vormige ringen groter zijn en een recht stuk hebben. Daardoor ligt het bit stiller in de mond en geeft het bit meer wangsteun of zijdelingse druk.
Het verschil tussen een bustrens en een D-trens is dat de zijkant van een D-trens groter is dan bij een bustrens waardoor het bit nog stabieler in de mond ligt en meer begrenzing geeft.
De D-trens geeft meer wangsteun bij het sturen, dat maakt de D-trens geschikt voor paarden die meer steun op de buitenteugel nodig hebben.
Door het gebruik van een D-trens is er meer wangsteun en krijgt het paard meer hulp bij de begrenzing op de buitenteugel. Wel is het belangrijk om te beseffen dat je als ruiter met een D-trens meer inwerkt in de mond en op het hoofd dan bij een bustrens.
Enkel-gebroken of dubbel-gebroken?
Enkel-gebroken bit
Doordat het scharnierpunt van een enkel-gebroken bit in het midden van het bit zit, is de druk op de tong minder hoog.
Paarden met een smalle tong en paarden die met een dubbel-gebroken bit teveel beweging in de mond hebben, doen het in het algemeen beter op een enkel-gebroken bit.
Als het scharnierpunt van het enkel-gebroken bit in het gehemelte van jouw paard ‘prikt’, kun je er voor kiezen om een dubbel-gebroken bit te gebruiken. Omdat deze twee scharnierpunten heeft in plaats van een zal deze niet in het gehemelte prikken.
Dubbel-gebroken bit
Een dubbel-gebroken bit heeft twee scharnierpunten en een ‘tussenstukje’. Het voordeel van een dubbel-gebroken bit is dat de drukverdeling op de tong, de lagen en in de mondhoeken gelijk is. Veel paarden vinden dit prettig.
Ook de vorm van het tussenstukje is belangrijk bij de inwerking. Een platter tussenstuk werkt scherper in dan een bol of ovaal tussenstuk. Ook kan het tussenstukje gekanteld zijn, soms is dit gedaan voor een betere anatomische vorm. Maar bij een plat gekanteld tussenstuk is de inwerking juist weer een stuk scherper.
Tongproblemen
Hoe kan je paarden met een tongprobleem eigenlijk herkennen? Dat is redelijk eenvoudig. Gooit jouw paard vaak de tong over het bit? Of gooit jouw paard zijn tong uit de mond? Loopt jouw vaak achter het bit of geeft jouw paard juist veel druk op de teugels? Dan kan jouw paard te maken hebben met een tong probleem.
Een ander bit kan een oplossing bieden, maar houdt altijd in gedachte dat er verschillende oorzaken kunnen zijn voor het probleem.
De meest voorkomende oorzaak is een slecht passend bit. Heb je al eens goed gekeken hoe je jouw hoofdstel hebt afgesteld? Heb je de juiste maat bit? Belangrijk is om eerst naar de anatomie van jouw paard te kijken.
Heeft jouw paard een kleine mond maar heb je daar een heel dik bit in hangen? Dan kan het voor komen dat jouw paard zijn tong uit de mond gooit. Omdat de ruimte in de mond zo krap is zoekt het paard buiten de mond naar meer ruimte.
Heb je wel eens in de mond van je paard gekeken? Als er kleine sneetjes in de wangen of op de tong zitten kan je paard pijn hebben. Wanneer een paard pijn heeft in de mond probeert jouw paard natuurlijk de pijn te ontzien. Een gevolg zou kunnen zijn dat ze de tong over het bit gooien.
Je kan altijd zelf proberen om eens in de mond te kijken. Kom je er niet achter waar het probleem ligt? Dan is het verstandig er een dierenarts, paardentandarts of bit-fitter bij te halen. Zij hebben meer verstand van de anatomie en eventuele oorzaken.
Met dank aan Géraldine Vandevenne van Equibitfit.com voor het gebruik van haar foto en het delen van kennis. Géraldine is bit- en bridlefitter, heeft IJslandse paarden en wij werken graag met haar samen. Bas Cornielje is een paardentandarts met IJslanders, iemand met wie wij ook graag samenwerken. Heb je geen IJslander, kom je uit de omgeving Montfoort, dan verwijzen we vaak naar Linda Dorland.
